Bij de eenmanszaak wordt er geen onderscheid gemaakt tussen het ondernemingsvermogen en het privé-vermogen van de ondernemer. De ondernemer is persoonlijk aansprakelijk voor alle schulden.

Bij de openbare maatschap (die naar buiten toe optreedt als organisatie) en de v.o.f. wordt wel onderscheid gemaakt tussen de vennootschaps- en de privé-vermogens van de vennoten. Het afgescheiden vennootschapsvermogen is alleen bedoeld voor schuldeisers van de maatschap/vennootschap. Faillietverklaring van de vennootschap brengt wel automatisch het faillissement van de vennoten met zich mee.

Bij de v.o.f. is iedere vennoot hoofdelijk (voor het geheel) en persoonlijk aansprakelijk voor de vennootschapsschulden. Bij een maatschap is iedere vennoot voor een gelijk deel aansprakelijk voor een eventuele maatschapschuld.

Ten aanzien van deze rechtsvormen is geen wettelijk minimum startkapitaal vastgesteld. Bovendien verleent de Inkomstenbelasting bepaalde fiscale faciliteiten voor deze ondernemingsvormen.

Wil men niet zelf aansprakelijk zijn voor de schulden van de onderneming, dan kan men een naamloze vennootschap (N.V.) of besloten vennootschap (B.V.) oprichten. Men kan dan in principe niet meer geld verliezen dan men in de vennootschap heeft ingebracht. Een dergelijke naamloze of besloten vennootschap leidt namelijk zowel in financieel als juridisch opzicht haar eigen bestaan. De wet noemt deze vennootschappen ‘rechtspersonen’.
De vennootschap dient bij notariële akte te worden opgericht.

Na het ondertekenen van de akte van oprichting wordt de vennootschap in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel ingeschreven, waarbij een afschrift van de akte moet worden overgelegd. Dit wettelijk voorschrift dient om iedereen gelegenheid te geven, kennis te nemen van de statuten van de vennootschap en om te kunnen nagaan, wie de directeuren en de eventuele commissarissen zijn.

Het kapitaal of vermogen van die rechtspersoon is in aandelen verdeeld. Elk aandeel geeft – in verhouding tot het totaal aantal aandelen – recht op een evenredig gedeelte van het kapitaal. De uitgifte van aandelen aan de aandeelhouder dient bij notariële akte te geschieden. De gezamenlijke aandeelhouders zijn verenigd in de algemene vergadering. Tot die vergaderingen heeft iedere aandeelhouder toegang. Het aantal aandelen dat een aandeelhouder bezit, bepaalt in beginsel het aantal stemmen dat hij in een algemene vergadering mag uitbrengen.

Zijn er meer dan twee aandeelhouders met een gelijk aandelenbezit, dan komt onmiddellijk de vraag naar voren hoe zij de besluitvorming wensen te regelen. Moeten alle besluiten worden genomen met volstrekte meerderheid van stemmen, zodat wanneer er drie aandeelhouders zijn, twee van hen de besluiten kunnen forceren? Of is voor belangrijke besluiten de instemming van alle aandeelhouders nodig? Dergelijke vragen doen zich voor, wanneer drie of meer personen een naamloze of een besloten vennootschap oprichten. Het is de taak van de notaris de oprichters voor te lichten, de diverse mogelijkheden met hen te bespreken en hen te begeleiden om tot een keuze te komen.

De B.V. en de N.V. hebben een publicatieplicht. Ze zijn onderworpen aan de verplichting om de jaarrekening op een wettelijk voorgeschreven wijze vorm te geven. Tevens zijn er voorschriften met betrekking tot publicatie van bepaalde gegevens uit de jaarrekening, die in een aantal gevallen voorzien worden van een accountantsverklaring.

Als iemand overlijdt, komen zijn bezittingen toe aan zijn erfgenamen. De notaris kan bij het Centraal Testamentenregister in Den Haag navragen of de overledene een testament heeft gemaakt. In het testament kan de overledene hebben bepaald wie zijn erfgenamen zijn. Indien blijkt dat de overledene geen testament heeft gemaakt, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn.

Zodra de bank op de hoogte is van het overlijden, worden de bank- en/of girorekeningen van de overledene doorgaans geblokkeerd. De bank vraagt aan de erfgenamen aan te tonen dat zij erfgenamen zijn. Dit kan door middel van een verklaring van erfrecht. De verklaring van erfrecht is een door de notaris opgemaakte verklaring waarin wordt vermeld wie de erfgenamen zijn en wie er bevoegd is over de rekening te beschikken.

Over de erfenis kan belasting (successierecht) worden geheven. De belastingdienst stuurt de erfgenamen een aangifteformulier waarop zij hun verkrijging moeten vermelden.

Het is mogelijk dat de belastingdienst de erfgenamen in plaats van het aangifteformulier een brief stuurt, waarin vermeld wordt dat geen aangifte hoeft te worden gedaan voor zover de erfgenamen onder de vrijstelling blijven.

Indien u weet dat u meer verkrijgt dan de vrijstelling, dient u zelf het aangifteformulier op te vragen bij de belastingdienst. Uiteraard kan Notariskantoor Blankestijn u helpen bij het indienen van de successieaangifte.

Heeft u vragen of wilt u nadere informatie over (één van) bovenstaande onderwerpen, dan kunt u te allen tijde telefonisch contact opnemen met ons kantoor. Onze medewerkers staan u graag te woord.